Seks i antykoncepcja

Antykoncepcja

Współczesny przemysł farmaceutyczny dostarcza wielu metod antykoncepcji, należy jednak pamiętać, że nie wszystkie są wskazane w przypadku osób z wadami serca – z uwagi na ryzyko, jakie niesie ze sobą ich stosowanie. Młoda osoba pragnąca rozpocząć aktywne życie seksualne powinna w pierwszej kolejności zasięgnąć porady kardiologa na temat ewentualnych ograniczeń. Kolejnym krokiem w przypadku kobiet (gdyż to ich dotyczy większość proponowanych metod antykoncepcyjnych) jest konsultacja z lekarzem ginekologiem, który uwzględniając jej schorzenie, opinię lekarza kardiologa, a także preferencje samej pacjentki zaproponuje najbardziej optymalne metody.

Wyróżniamy trzy główne rodzaje antykoncepcji: naturalną, barierową i hormonalną. Metoda naturalna opiera się na obserwacji cyklu miesięcznego kobiety i określaniu na tej podstawie dni płodnych. Druga z wymienionych – metoda barierowa – polega na stosowaniu różnego rodzaju przeszkód dla wniknięcia plemników do jajowodów lub dla zagnieżdżenia się zarodka w macicy. Antykoncepcja hormonalna polega na dostarczaniu organizmowi dodatkowych hormonów płciowych i sterowanej zmianie naturalnej równowagi między estrogenami i progesteronem.

W metodzie barierowej stosuje się prezerwatywy, kapturki naszyjkowe oraz wkładki wewnątrzmaciczne. Różny jest jednak stopień bezpieczeństwa ich stosowania u osób z wadami serca. Najczęściej używane wśród osób rozpoczynających współżycie środki barierowe, takie jak prezerwatywy, są bezpieczne dla organizmu zarówno mężczyzny jak i kobiety, jednak niosą ze sobą stosunkowo duże ryzyko zapłodnienia, nawet przy bardzo ostrożnym ich stosowaniu. Podobnie jak metody naturalne nie są więc polecane dla kobiet, w przypadku których ciąża jest szczególnie przeciwwskazana, mogą być za to bezpieczną (z uwagi na stan układu krążenia) metodą antykoncepcji w grupie kobiet, których stan zdrowia nie ogranicza możliwości posiadania dziecka.

Prezerwatywy oraz wkładki wewnątrzmaciczne same w sobie nie stanowią zagrożenia, poza faktem, że wkładki zwiększają ryzyko zakażeń i uszkodzenia błony śluzowej dróg rodnych, co wiąże się z pewnym wzrostem ryzyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia.

Inaczej jest w przypadku metod hormonalnych, ponieważ dodatkowe hormony nie tylko zapobiegają ciąży, ale też wywołują szereg zmian w całym organizmie. Powodują na przykład duże zmiany w układzie krzepnięcia, co wiąże się z ryzykiem powikłań zakrzepowo-zatorowych, dlatego też środki te są wyraźnie przeciwwskazane u osób z tendencją do tego typu zaburzeń, u pacjentek z nadciśnieniem płucnym i złożonymi wadami serca. Metody hormonalne opierają się na różnych formach suplementacji hormonów płciowych w postaci: tabletek, plastrów, iniekcji podskórnych lub domięśniowych, czy też krążków dopochwowych – wszystkie zawierają określone dawki substancji hormonalnych, które w zasadzie uniemożliwiają zapłodnienie. Istotnym jest fakt, że przeciwwskazane są głównie preparaty o charakterze złożonym, natomiast środki zawierające jedynie progesteron mogą być w niektórych przypadkach dopuszczone w wielu przypadkach u kobiet z wadą serca.

Trzeba również pamiętać, że niektóre preparaty zawierające progesteron wpływają na działanie leku o nazwie Tracleer, zawierającego bosentan i stosowanego w terapii nadciśnienia płucnego. W poniższej tabeli przedstawione są zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia, jednak stosowanie antykoncepcji hormonalnej u kobiet z wadami serca w każdym przypadku należy bezwzględnie skonsultować z kardiologiem.

W wyjątkowych okolicznościach, gdy ciąża może istotnie zagrażać życiu kobiety w związku z posiadaną przez nią wadą serca, niektóre kraje jako bezpieczną lecz nieodwracalną metodę antykoncepcji proponują wykonanie zabiegu sterylizacji. Polega ona na podwiązaniu jajowodów i jest zabiegiem trwałym, wykonywanym metodą laparoskopową z odpowiednim zabezpieczeniem. Zabieg ten budzi wiele kontrowersji – zwłaszcza, że kobietom z bardzo dużym ryzykiem zgonu w trakcie ciąży lub porodu w związku z posiadaną przez nie wadą serca zdarza się bez istotnych powikłań urodzić zdrowe dziecko. Zawsze należy jednak mieć na uwadze, czy mniejszą szkodą jest wykonać ten zabieg, czy w przyszłości być narażonym na konieczność podjęcia decyzji o ewentualnym przerwaniu ciąży, bądź próbie jej utrzymania mimo ewentualnych konsekwencji zdrowotnych i realnego stanu zagrożenia życia.
Dlatego też każda dojrzewająca młoda kobieta przed rozpoczęciem aktywności seksualnej powinna udać się na wizytę do kardiologa, a następnie do ginekologa, w celu uświadomienia sobie stopnia ryzyka, jakie może jej towarzyszyć w związku z potencjalną ciążą, oraz określenia dopuszczalnych w jej przypadku bezpiecznych metod antykoncepcji.