Opieka pooperacyjna

Rola rodziców w szpitalu

Rodzice lub opiekunowie dziecka stanowią nieodzowną część zaspołu terapeutycznego, pomagającego dziecku w powrocie do zdrowia.

Bardzo ważnym elementem prawidłowej i szybkiej rekonwalescencji dziecka po operacji kardiochirurgicznej jest obecność rodziców przy dziecku. W większości szpitali rodzice mogą przebywać z dzieckiem przez cały dzień, a także i w nocy. Często jednak szpitale nie mogą zapewnić odpowiednich warunków pobytu na oddziale osobom dorosłym, co wymaga od rodziców znoszenia nieraz wielotygodniowych niedogodności, ale dla dziecka ma to bardzo duże znaczenie. Obecność bliskiej osoby przyspiesza proces zdrowienia, zmniejsza lęk i stres związany z bólem, kontaktem z obcymi osobami oraz nowymi sytuacjami. Z drugiej strony pobyt na oddziale jest ważny dla samych rodziców. Pomijając aspekty psychologiczne związane z poczuciem „czuwania" nad swoim dzieckiem, rodzice uczą się opieki nad chorym dzieckiem oraz radzenia sobie w różnych nietypowych sytuacjach. Po takim „szkoleniu” rodzice umieją odróżnić niepokojące objawy świadczące o pogorszeniu stanu dziecka od nieistotnych dla jego zdrowia przejawów zmienionego funkcjonowania układu krążenia po operacji (np. sinica pojawiająca się w czasie płaczu).

Rola rodziców w szpitalu nie polega jednak na samej obecności przy łóżku chorego dziecka. Zaangażowani w proces leczenia dziecka, rodzice stają się jego jedynymi orędownikami w szpitalu, reprezentują jego interesy. Mają prawo domagać się traktowania ich jak partnerów w procesie podejmowania decyzji i planowania leczenia ich dziecka. Mają prawo zadawać pytania dotyczące koniecznych procedur medycznych, prosić o wyjaśnienie nieznanych terminów, zdobywając w ten sposób cenną wiedzę, którą później mogą przekazać dziecku – w odpowiednim momencie wyjaśniając mu, na czym będzie polegał dany zabieg, co będzie czuło i co będzie się z nim działo. Rodzic wyedukowany w szpitalu, biorący codziennie czynny udział w procesie leczenia swojego dziecka, łatwiej poradzi sobie z nową sytuacją domową już po opuszczeniu szpitala.

Ważne jest włączanie się rodziców w codzienne zabiegi pielęgnacyjne, związane z utrzymaniem higieny dziecka czy odżywianiem. W trakcie kąpieli czy zmiany pieluszki dziecko czuje się dużo swobodniej, gdy wykonuje je lub pomaga mu jedno z rodziców. Także posiłek podany przez rodziców (lub zjedzony w ich towarzystwie) lepiej smakuje. Starszemu dziecku humor poprawi ulubione, przyniesione z domu danie.

Jeśli rodzic jest w stanie zachować spokój podczas badań i procedur medycznych, jego obecność może okazać się nieoceniona. Nic nie zastąpi czułego dotyku matki lub ojca dającego dziecku poczucie bezpieczeństwa i panowania nad sytuacją. W przypadku starszych dzieci rodzice mogą pomóc dziecku włączać się w drobne zabiegi, jak przytrzymanie bandaża, usunięcie plastra, a także dając mu możliwość wyboru zawsze, gdy jest to możliwe. Zamiast stosowania poleceń w formie nakazu (np. Nie zginaj ręki!), rodzice mogą poprosić dziecko, żeby trzymało rękę prosto lub pozwalać mu decydować np. z której ręki można pobrać krew. Takie drobne gesty pozwalają dziecku odzyskać poczucie kontroli i wpływu na to, co się z nim dzieje.

Rodzice mogą pomóc dziecku w znalezieniu szpitalnych bezpiecznych miejsc, w których będzie mogło się odprężyć. Może to być łóżko dziecka lub fotel, na którym się bawi lub pokój (świetlica), w którym spotyka się z innymi dziećmi. W takiej „bezpiecznej strefie” nie powinny się odbywać żadne bolesne i nieprzyjemne zabiegi.

Obecność rodziców w szpitalu umożliwia również zorganizowanie dziecku czasu wolnego pomiędzy zabiegami. Monotonia pobytu w szpitalu i nuda przyczyniają się często do pogorszenia samopoczucia dziecka. Wprowadzenie do planu dnia wielu znanych dziecku z domu i lubianych przez nie elementów, jak: czytanie bajek, książek, słuchanie muzyki, nauka i odrabianie lekcji, gra w ulubione gry, czy oglądanie bajek lub filmów, pozwoli dziecku odzyskać radość i równowagę psychiczną.

Należy pamiętać, że przebywając w szpitalu, dziecko ma silne poczucie wyrządzanej mu krzywdy, doświadcza dotkliwie uczuć niepokoju i lęku egzystencjalnego. Nawet najbardziej „przyjazny” szpital nie jest w stanie zaspokoić jego potrzeb. Rodzice lub opiekunowie mają znaczący wpływ na zaspokojenie potrzeb psychologicznych i emocjonalnych dziecka, przyczyniając się do jego powrotu do szybszego powrotu do zdrowia i równowagi psychicznej.

W procesie leczenia dziecka są i takie momenty, w których obecność rodziców nie jest wskazana, a może być wręcz szkodliwa, zarówno dla sprawnego i skutecznego przeprowadzenia niektórych czynności lekarskich czy pielęgniarskich, jak i dla samych rodziców, niemających zazwyczaj medycznego przygotowania, a więc i umiejętności odpowiedniej interpretacji obserwowanych wydarzeń. W takich sytuacjach rodzice są zazwyczaj proszeni przez personel medyczny o opuszczenie pomieszczenia, w którym znajduje się ich dziecko i powinni spełnić tę prośbę.