Strefa dorośli
Praca
Osoby, które przyszły na świat z wadą serca, wkraczając w dorosłość mają określone plany życiowe, podobnie jak ich zdrowi rówieśnicy. W niektórych przypadkach ogólny stan zdrowia i samopoczucie mogą w pewnym zakresie ograniczyć wybór dotyczący dalszego kształcenia oraz drogi zawodowej, jednak zdecydowana większość młodych ludzi potrafi realizować swoje pasje mimo potencjalnych ograniczeń. Wybór drogi kształcenia powinien wiązać się nie tylko z zainteresowaniami, ale również uwzględniać, z czym wiąże się charakter pracy, jaką młoda osoba będzie wykonywała po zakończeniu edukacji. Niektóre zawody wymagają bardzo dużej sprawności fizycznej, inne odporności psychicznej i są obciążone znacznym stresem. Mimo to spotyka się osoby z wadą serca pracujące w sektorze służby zdrowia, policji, a nawet uprawiające zawodowo sport. Jest to oczywiście kwestia indywidualna, dlatego zanim zostanie podjęta decyzja dotycząca drogi zawodowej, warto jest porozmawiać z kardiologiem o ewentualnych przeciwwskazaniach. Dostęp do szkolnictwa wyższego osób niepełnosprawnych jest w zasadzie nieograniczony, a ułatwienia w tym zakresie realizowane są przede wszystkim przez PFRON, szczególnie w ramach programu „Student II”.
Podejmując decyzję o przyszłym zatrudnieniu należy zwrócić uwagę na:
- ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia
- wpływ ograniczeń na wykonywane obowiązki zawodowe (wydajność pracy)
- możliwość zmniejszenia ograniczeń wynikających ze stanu zdrowia poprzez zastosowanie np. skróconego czasu pracy, minimalizację wysiłku fizycznego
- możliwość elastycznych godzin pracy
- możliwość pracy w warunkach domowych lub zatrudnienia w pobliżu miejsca zamieszkania
- istnienie barier architektonicznych w miejscu pracy (np. brak windy)
- możliwość zapewnienia odpowiedniego mikroklimatu w miejscu pracy (klimatyzacja, nawilżacze i oczyszczacze powietrza z dymu, kurzu lub pyłu).
Należy ponadto pamiętać, że osobom posiadającym orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługują dodatkowe uprawnienia, w tym:
- dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym
- możliwość korzystania ze skróconej normy czasu pracy
- dodatkowa, wynosząca 15 minut przerwa w pracy, wliczona do czasu pracy
- prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem wynagrodzenia, w wymiarze do 21 dni roboczych w związku z udziałem w turnusie rehabilitacyjnym (raz w roku), lub koniecznością wykonania badań specjalistycznych, jeśli nie mogą być wykonane w czasie innym niż godziny pracy
- zabezpieczenie przez pracodawcę potrzeb wynikających z niepełnosprawności zatrudnianego pracownika, np. przeniesienie stanowiska pracy z piętra na parter.
Szczególnymi miejscami, podejmującymi zatrudnienie osób niepełnosprawnych, są zakłady pracy chronionej oraz zakłady aktywności zawodowej. Te ostatnie mogą być tworzone przez powiaty, gminy, fundacje i stowarzyszenia, a także inne organizacje zajmujące się rehabilitacją społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych.
Pracodawcom z tytułu zatrudnienia osoby niepełnosprawnej przysługują również określone uprawnienia:
- zwrot kosztów przystosowania i wyposażenia stanowiska pracy
- zwrot kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego
- możliwość uzyskania dofinansowania do wynagrodzenia osoby niepełnosprawnej
- zwolnienie ze składek na rzecz PFRON.
Ponadto osoby niepełnosprawne prowadzące działalność gospodarczą lub rolniczą mogą liczyć między innymi na dofinansowanie (do 50%) oprocentowania kredytu bankowego lub przyznanie środków na rozpoczęcie działalności, refundację obowiązkowych składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Osobom, które nie są zdolne do pracy a uzyskały pełnoletność, przysługuje renta socjalna wypłacana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Szczególne kryteria jej przyznawania określa ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. nr 135, poz. 1268 z późn. zm.). Renta socjalna ulega zawieszeniu w przypadku osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Autor: Aleksandra Lignar-CzyżŹródło: „Moje dziecko ma wadę serca”pod red.: prof. E. Malca, dr hab. K. Januszewskiej, M. Pawłowskiej