Wady serca - jak i dlaczego powstają?

Uwarunkowania genetyczne wad serca

Od dawna zwykło się myśleć, iż powstawanie wad serca, podobnie jak i innych wad wrodzonych, jest uwarunkowane genetycznie. Taką tezę wiązano z potwierdzeniem obecności wad serca prawie w każdym przypadku liczbowych aberracji chromosomalnych, czyli nieprawidłowości przebiegających z nieprawidłową liczbą chromosomów: trisomii pary 13., 18., a także w przebiegu zespołu Downa czy zespołu Turnera. W praktyce okazuje się, że uwarunkowania genetyczne dotyczą zaledwie 10% pacjentów ośrodków kardiologii prenatalnej. U prawie 90% z nich nie można się doszukać podłoża genetycznego wady serca.

Zdarzają się także wady genetyczne przebiegające z prawidłowym kariotypem (czyli liczbą chromosomów), ale z nieprawidłową strukturą chromosomów, np. z zespołem tzw. mikrodelecji. W większości przypadków mają one również swoją manifestację kliniczną.

Są wreszcie choroby monogenowe (spowodowane mutacjami pojedynczych genów), w których do charakterystycznych cech należą wady serca, np. zespół Holta-Orama, Noonana czy Cornelii di Lange.

Do tej pory udało się rozpoznać niektóre mutacje genowe odpowiedzialne za powstawanie wad, np. odkryto, że mutacja genu NKX2,5 na chromosomie 5q35 jest odpowiedzialna za powstanie tetralogii Fallota, a mutacja genu TBX5 prowadzi do wystąpienia zespołu Holta-Orama.

Aktualnie rozpoznanych jest ponad 40 zespołów i chorób genetycznych przebiegających z wadami serca.