Strefa rodzica
Leksykon skrótów i terminów medycznych
Leksykon skrótów medycznych używanych w kardiologii dziecięcej | |
---|---|
AF |
(atrial fibrillation) migotanie przedsionków |
Ao |
(aorta) aorta |
AoArch |
(aortic arch) łuk aorty |
AoAsc |
(ascending aorta) aorta wstępująca |
AoDesc |
(descending aorta) aorta zstępująca |
APW |
(aorto-pulmonary window) okienko aortalno-płucne |
ARVC |
(arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy) arytmogenna kardiomiopatia prawej komory |
AS |
(aortic stenosis) zwężenie zastawki aortalnej |
ASD |
(atrial septal defect) ubytek przegrody międzyprzedsionkowej |
ASD II |
(ostium secundum atrial septal defect) ubytek przegrody międzyprzedsionkowej typu otworu wtórnego |
ASD-cs |
(coronary sinus atrial septal defect) ubytek przegrody międzyprzedsionkowej typu zatoki wieńcowej |
ASD-sv inf |
(sinus venosus atrial septal defect inferior) ubytek przegrody międzyprzedsionkowej typu zatoki żylnej dolny |
ASD-sv sup |
(sinus venosus atrial septal defect superior) ubytek przegrody międzyprzedsionkowej typu zatoki żylnej górny |
ASO |
(atrial septal occluder) zapinka do zamykania ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej |
ATP |
(antitachycardia pacing) stymulacja antytachyarytmiczna |
AV |
(aortic valve) zastawka aortalna |
AVN |
(atrioventricular node) węzeł przedsionkowo-komorowy |
AVC |
(atrioventricular canal) kanał przedsionkowo-komorowy |
AVSD |
(atrioventricular septal defect) ubytek przegrody przedsionkowo-komorowej |
BWG |
(Bland-White-Garland syndrome) zespół Blanda, White’a i Garlanda |
CAVC |
(complete atrioventricular canal) całkowity kanał przedsionkowo-komorowy |
CCHB |
(complete congenital heart block) całkowity wrodzony blok serca |
CO |
(cardiac output) rzut serca – pojemność minutowa |
cTGA (cTGV) |
(congenitally corrected transposition of the great arteries) skorygowane przełożenie dużych (wielkich) naczyń |
CHD |
(congenital heart disease) wrodzona wada serca |
CHF |
(congestive heart failure) zastoinowa niewydolność serca |
CoA |
(coarctation of the aorta) zwężenie cieśni aorty, koarktacja aorty |
CPB |
(cardio-pulmonary bypass) krążenie pozaustrojowe |
CT |
(computer tomography) tomografia komputerowa |
DA |
(ductus arterious) przewód tętniczy (przewód tętniczy Botalla) |
DAA |
(double aortic arch) podwójny łuk aorty |
DCM |
(dilated cardiomyopathy) kardiomiopatia rozstrzeniowa |
DILV |
(double inlet left ventricle) dwunapływowa lewa komora |
DORV |
(double outlet right ventricle) dwuujściowa prawa komora |
DV |
(ductus venosus) przewód żylny |
ECC |
(extracorporeal circulation) krążenie pozaustrojowe |
ECLS |
(extracorporeal life support) pozaustrojowe wspomaganie układu krążenia i oddychania |
ECMO |
(extracorporeal membrane oxygenation) pozaustrojowe utlenowanie krwi |
EKG |
elektrokardiogram |
FE |
(fetal echocardiography) echokardiografia płodowa |
FO |
(foramen ovale) otwór owalny |
HCM |
(hypertrophic cardiomyopathy) kardiomiopatia przerostowa |
HLHS |
(hypoplastic left heart syndrome) zespół niedorozwoju lewego serca |
HOCM |
(hypertrophic obstructive cardiomyopathy) kardiomiopatia przerostowa |
HRHS |
(hypoplastic right heart syndrome) zespół niedorozwoju prawego serca |
IAA |
(interrupted aortic arch) przerwany łuk aorty |
IAS |
(interatrial septum) przegroda międzyprzedsionkowa |
ICD |
(implantable cardioverter defibrillator) kardiowerter-defibrylator |
InnA |
(innominate artery) pień ramienno-głowowy |
INR |
(international normalized ratio) międzynarodowy znormalizowany współczynnik protombinowy |
IVC |
(inferior vena cava) żyła główna dolna |
IVS |
(interventricular septum) przegroda międzykomorowa |
L-TGA |
(L-transposition of the great arteries) skorygowane przełożenie wielkich pni tętniczych |
LA |
(left atrium) lewy przedsionek |
LCA |
(left coronary artery) lewa tętnica wieńcowa |
LCC |
(left common carotid artery) lewa tętnica szyjna wspólna |
LPA |
(left pulmonary artery) lewa tętnica płucna |
LPV |
(left pulmonary vein) lewa żyła płucna |
LSCA |
(left subclavian artery) lewa tętnica podobojczykowa |
LV |
(left ventricle) lewa komora |
LVOTO |
(left ventricular outflow tract obstruction) zwężenie drogi odpływu lewej komory |
MAPCA |
(major aorto-pulmonary collateral arteries) tętnice krążenia obocznego systemowo-płucnego |
MI |
(mitral insufficiency) niedomykalność zastawki dwudzielnej (mitralnej) |
MPA |
(main pulmonary artery) pień tętnicy płucnej |
MR |
(magnetic resonance) magnetyczny rezonans jądrowy |
MS |
(mitral stenosis) zwężenie zastawki dwudzielnej/mitralnej |
MV |
(mitral valve) zastawka dwudzielna (mitralna) |
MVP |
(mitral valve prolapse) wypadanie zastawki dwudzielnej (mitralnej) |
OUN |
ośrodkowy układ nerwowy |
PA |
(pulmonary atresia) atrezja (zarośnięcie) zastawki tętnicy płucnej |
PA/IVS |
(pulmonary atresia with intact ventricular septum) zarośnięcie (atrezja) zastawki tętnicy płucnej z ciągłą przegrodą międzykomorową |
PAPVD |
(partial anomalous pulmonary venous drainage) częściowy nieprawidłowy spływ żył płucnych |
PAVC |
(partial atrioventricular canal) częściowy kanał przedsionkowo-komorowy |
PB |
(plastic bronchitis) plastyczne zapalenie oskrzeli |
PDA |
(patent ductus arterious) przetrwały przewód tętniczy Botalla |
PLE |
(protein losing enteropathy) zespół utraty białka do przewodu pokarmowego |
PPH |
(primary pulmonary hypertension) pierwotne nadciśnienie płucne |
PPHN |
(persistent pulmonary hypertension of the newborn) przetrwałe nadciśnienie płucne u noworodków |
PS |
(pulmonary stenosis) zwężenie zastawki tętnicy płucnej |
PV |
(pulmonary valve) zastawka tętnicy płucnej |
RA |
(right atrium) prawy przedsionek |
RCA |
(right coronary artery) prawa tętnica wieńcowa |
RCC |
(right common carotid artery) prawa tętnica szyjna wspólna |
RDS |
(respiratory distress syndrome) zespół zaburzeń oddychania |
RPA |
(right pulmonary artery) prawa tętnica płucna |
RPV |
(right pulmonary vein) prawa żyła płucna |
RSCA |
(right subclavian artery) prawa tętnica podobojczykowa |
RTG |
badanie radiologiczne |
RV |
(right ventricle) prawa komora |
RVOTO |
(right ventricular outflow tract obstruction) zwężenie drogi odpływu z prawej komory |
SAN |
(sinoatrial node) węzeł zatokowo-przedsionkowy |
SubAS |
(subvalvar aortic stenosis) podzastawkowe zwężenie aorty |
SupraAS |
(supravalvar aortic stenosis) nadzastawkowe zwężenie aorty |
SV |
(single ventricle) pojedyncza komora |
SVC |
(superior vena cava) żyła główna dolna |
TA |
(tricuspid atresia) zarośnięcie (atrezja) zastawki trójdzielnej |
TAC |
(truncus arteriosus communis) wspólny pień tętniczy |
TAPVC |
(total anomalous pulmonary venous connection) całkowite nieprawidłowe połączenie żył płucnych |
TAPVD (TAPVR) |
(total anomalous pulmonary venous drainage/return) całkowity nieprawidłowy spływ żył płucnych |
TAVC |
(transitional atrioventricular canal) przejściowy kanał przedsionkowo-komorowy |
TCPC |
(total cavopulmonary connection) całkowite połączenie żylno-płucne |
TGA |
(transposition of the great arteries) przełożenie dużych naczyń (przełożenie wielkich pni tętniczych) |
TOF |
(tetralogy of Fallot) tetralogia Fallota |
TS |
(tricuspid stenosis) zwężenie zastawki trójdzielnej |
TV |
(tricuspid valve) zastawka trójdzielna |
VAD |
(ventricular assist device) mechaniczne wspomaganie komór serca (sztuczne serce) |
VF |
(ventricular fibrillation) migotanie komór |
VR |
(vascular ring) pierścień naczyniowy |
VSD |
(ventricular septal defect) ubytek międzykomorowy |
VSD-avc |
(ventricular septal defect of atrioventricular canal type) ubytek międzykomorowy typu kanał przedsionkowo-komorowy |
VSD-cs |
(conal ventricular septal defect) ubytek międzykomorowy podpłucny |
VSD-cv |
(cono-ventricular septal defect) ubytek międzykomorowy okołobłoniasty |
VSD-m |
(muscular ventricular septal defect) ubytek międzykomorowy mięśniowy |
VT |
(ventricular tachycardia) tachykardia komorowa |
Leksykon terminów medycznych używanych w kardiologii dziecięcej | |
---|---|
Ablacja |
Zabieg wykonywany w celu zniszczenia w sercu ogniska będącego źródłem arytmii. |
Allograft (homograft) |
Przeszczepiony fragment tkanki (zastawka, tętnica etc.) pobrany od dawcy należącego do tego samego gatunku co biorca. |
Angiografia |
Rentgenograficzna metoda badania naczyń krwionośnych po wprowadzeniu do nich środka kontrastującego. |
Angioplastyka balonowa |
Metoda poszerzania zwężonego naczynia krwionośnego (np. aorty) za pomocą specjalnego cewnika z balonikiem, który po wprowadzeniu w zwężony odcinek wypełnia się środkiem cieniującym. |
Antykoagulant |
Lek zmniejszający krzepliwość krwi. |
Aorta |
Główna tętnica człowieka. Wychodząc z lewej komory serca, przechodzi przez klatkę piersiową i jamę brzuszną w kierunku kończyn dolnych. Po drodze odchodzą od niej tętnice zaopatrujące wszystkie części i narządy organizmu. |
APGAR |
Skala oceny noworodków po urodzeniu. Kryteria tej oceny to: akcja serca, oddech, napięcie mięśni, reakcja na wprowadzenie cewnika do nosa i kolor skóry. Za każdy z tych parametrów noworodek otrzymuje od 0 do 2 punktów. Skala Apgar noworodka urodzonego w dobrym stanie mieści się w granicach od 8 do 10 punktów. |
Arytmia |
Niemiarowość rytmu serca. Jest objawem różnych czynnościowych lub organicznych zmian w sercu, albo zaburzeń ogólnoustrojowych. |
Ataki anoksemiczne (Napady anoksemiczne) |
Napady sinicy spowodowanej zmniejszeniem przepływu krwi przez płuca, przebiegające z dużym niepokojem dziecka (krzyk) lub przeciwnie z apatią (omdlenia). |
Atrezja |
Wrodzone zarośnięcie zastawki, otworu lub przewodu. |
Atrioseptostomia balonowa (Zabieg Rashkinda) |
Zabieg polegający na mechanicznym przerwaniu przegrody międzyprzedsionkowej w miejscu otworu owalnego przez cewnik z balonikiem wprowadzanym przez duże żyły. |
Autograft |
Autoprzeszczep. Przeszczepiony fragment tkanki (zastawka, tętnica etc.) pobrany z organizmu pacjenta. |
Badanie echokardiograficzne (Echo; USG serca) |
Badanie nieinwazyjne wykorzystujące fale ultradźwiękowe, pozwalające na dokładne odwzorowanie anatomii serca, a także przy użyciu metody Dopplera, umożliwiające ocenę pracy serca. |
Badanie elektrokardiograficzne (EKG) |
Badanie oceniające elektryczną czynność mięśnia sercowego (w praktyce rejestruje się różnice potencjałów pomiędzy dwiema elektrodami). |
Badanie hemodynamiczne |
Pomiar ciśnienia oraz utlenowania krwi w naczyniach i jamach serca. |
Badanie Holterowskie EKG (Elektrokardiografia holterowska, Holter) |
Badanie pozwalające zarejestrować elektryczną czynność serca przez wiele godzin. Najczęściej trwa dobę, ale może też trwać kilka dni. |
Cewnikowanie serca |
Inwazyjna metoda badania układu krążenia, polegająca na wprowadzeniu do serca i/lub dużych naczyń specjalnego cewnika, przez który podawany jest środek kontrastowy (obrazowanie anatomii – angiografia) oraz mierzone jest ciśnienie i pobierane próbki krwi do oceny utlenowania (badanie hemodynamiczne). |
Badanie radiologiczne (rentgen) klatki piersiowej |
Obrazowe badanie klatki piersiowej przy użyciu promieniowania rentgenowskiego, służące w kardiologii dziecięcej do oceny położenia, wielkości i kształtu serca oraz płuc i jam opłucnowych. |
Bradykardia |
Bardzo wolna akcja serca, rzadkoskurcz. |
Biopsja |
Pobranie tkanki z żywego ustroju do badania np. histologicznego. |
Blok przedsionkowo-komorowy (Blok serca) |
Zaburzenie przewodnictwa bodźców w sercu pomiędzy przedsionkami a komorami. |
Ciśnienie krwi |
Parcie krwi na ściany naczyń krwionośnych. Różnica między wyższym - tętniczym i niższym - żylnym ciśnieniem warunkuje krążenie krwi w układzie krwionośnym. |
Ciśnienie tętnicze krwi |
Siła, jaką wywiera przepływająca krew na ścianę naczynia w tętnicach. |
Ciśnienie rozkurczowe |
Ciśnienie krwi podczas rozkurczu serca. |
Ciśnienie skurczowe |
Ciśnienie krwi w czasie skurczu serca. |
Defibrylacja |
Przerwanie migotania komór. Powoduje uporządkowanie ładunków elektrycznych w sercu i powrót prawidłowego przewodzenia w układzie bodźcoprzewodzącym. |
Defibrylator |
Elektryczne urządzenie do defibrylacji. |
Dekstrokardia |
Położenie serca ze skierowaniem koniuszka serca w prawo. |
Dojście naczyniowe |
Przezskórne nakłucie żyły lub tętnicy. |
Dusznica bolesna |
Choroba niedokrwienna serca spowodowana zmianami morfologicznymi w naczyniach wieńcowych (miażdżyca). W wyniku zaburzenia równowagi między aktualnym zapotrzebowaniem na tlen i związki energetyczne a ich dostawą, powstaje ostre lub długotrwałe pogorszenie czynności serca. |
Elektrokardiogram (zapis EKG, krzywa EKG) |
Graficzny zapis badania elektrokardiograficznego. |
Fenestracja |
Otwór. |
Fluoroskop |
Aparat rentgenowski do prześwietleń. |
Hemodylucja |
Rozcieńczenie krwi pacjenta (np. podczas operacji, płynami znajdującymi się w układzie drenów krążenia pozaustrojowego). |
Heterograft (Ksenograft) |
Specjalnie spreparowany i przeszczepiony fragment tkanki (np. zastawka, tętnica) pochodzącej od osobnika innego gatunku (dla człowieka tkanka zwierzęca). |
Hipoplazja |
Niedorozwój. |
Hipotermia |
Obniżona temperatura ciała. |
Homograft (Allograft) |
Przeszczepiony fragment tkanki (np. zastawka, tętnica) pobrany od dawcy należącego do tego samego gatunku co biorca. |
Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IWZ) |
Schorzenie tkanki wyścielającej wnętrze serca, spowodowane przez drobnoustroje (bakterie, wirusy lub grzyby). |
Intubacja dotchawicza |
Założenie rurki do dróg oddechowych (tchawicy) w celu podłączenia do sztucznego oddychania (respiratora). |
Kardiomegalia |
Powiększenie serca. |
Koarktacja |
Zwężenie aorty w miejscu jej cieśni. |
Komora serca |
Jama serca pompująca krew dzięki rytmicznym skurczom jej ściany. W prawidłowym sercu są 2 komory: bardzo gruba i silna lewa komora (tzw. systemowa) pompująca krew do aorty i całego ciała oraz znacznie cieńsza prawa komora pompująca krew do płuc. |
Korekcja anatomiczna |
Operacja przywracająca prawidłową anatomię serca. |
Korekcja paliatywna |
Operacja lub zabieg łagodzący objawy wady, nieprzywracający jednak prawidłowej anatomii. |
Krążenie płucne |
Układ krążenia doprowadzający krew żylną z serca do płuc i odprowadzający krew utlenowania z płuc do serca. |
Krążenie pozaustrojowe |
Zastąpienie pracy płuc i serca w czasie operacji kardiochirurgicznej poprzez zastosowanie sztucznego płuco-serca, które pompuje do ciała utlenowaną krew. |
Krążenie systemowe (tzw. obwodowe) |
Układ krążenia krwi doprowadzający krew utlenowaną z serca do całego organizmu (z wyjątkiem płuc) i odprowadzający krew żylną z organizmu do serca. |
Ksenograft (Heterograft) |
Specjalnie spreparowany i przeszczepiony fragment tkanki (np. zastawka, tętnica) pochodzącej od osobnika innego gatunku (dla człowieka tkanka zwierzęca). |
Kwasica metaboliczna |
Nagromadzenie się w krwi i w tkankach produktów przemiany materii o odczynie kwaśnym. |
Materiał embolizacyjny |
Materiał w świetle naczynia, który z prądem krwi dostaje się do węższych naczyń i powoduje ich zamkniecie np. skrzeplina oraz materiał używany w trakcie zabiegów interwencyjnych np. sprężynka wewnątrznaczyniowa – coil lub implant Amplatzera. |
Mięsień sercowy |
Tkanka mięśniowa o specyficznej i właściwej tylko dla niej budowie, z której zbudowane są ściany serca. |
Migotanie komór |
Zaburzenie rytmu serca polegające na bezładnym przepływie impulsów w mięśniu sercowym bez efektywnego skurczu i powodujące zatrzymanie pracy serca oraz przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Jedynym ratunkiem jest natychmiast podjęta reanimacja i zlikwidowanie migotania komór przez wykonanie zabiegu, tzw. defibrylacji elektrycznej za pomocą odpowiedniego urządzenia - defibrylatora. |
Migotanie przedsionków |
Zaburzenie rytmu serca polegające na bardzo szybkim i nieregularnym skurczu przedsionków. |
Naczynia wieńcowe |
Naczynia krwionośne zaopatrujące mięsień sercowy. |
Nadciśnienie tętnicze |
Podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi ponad normę spoczynkową. |
Nadciśnienie płucne |
Podwyższenie ciśnienia krwi w tętnicach płucnych ponad normę. Długo utrzymujące się nadciśnienie płucne doprowadza do nieodwracalnych zmian w ścianach naczyń krwionośnych, które uniemożliwia często korekcję wady serca. |
Nasierdzie |
Błona pokrywająca z zewnątrz mięsień sercowy ściśle do niego przylegając. |
Niedociśnienie (podciśnienie tętnicze) |
Obniżenie ciśnienia tętniczego krwi poniżej normy. |
Niedokrwienie |
Niedostateczne ukrwienie tętnicze tkanki lub narządu. |
Niedotlenienie narządów i tkanek |
Stan wywołany niedostateczną ilością tlenu dostarczaną do tkanek i narządów organizmu. |
Niewydolność serca |
Sytuacja, w której serce nie pompuje do ciała wystarczającej ilości krwi niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu. |
Niewydolność krążenia |
Niewystarczający w stosunku do potrzeb przepływ krwi przez tkanki i narządy organizmu. |
Oksymetr |
Przyrząd do automatycznego odczytywania procentowej zawartości tlenu w pobranej próbce krwi. |
OIOM |
Oddział intensywnej opieki medycznej. |
Opór naczyniowy |
Opór stawiany krążącej krwi przez tętnice. |
Opór (naczyniowy) płucny |
Opór stawiany krwi przez tętnice płucne. Jest on ponad dziesięciokrotnie mniejszy od oporu tętnic krążenia systemowego. |
Osierdzie |
(Worek osierdziowy) Włóknista błona otaczająca serce, wypełniona niewielką ilością płynu. |
Otwór owalny |
Otwór znajdujący się w przegrodzie międzyprzedsionkowej umożliwiający przepływ krwi z prawego do lewego przedsionka w okresie płodowym. Otwór ten powinien zamknąć się samoistnie po urodzeniu, a zarosnąć w kilka tygodni po narodzinach. |
Pień płucny (tętnica płucna) |
Naczynie wychodzące z prawej komory, doprowadzające krew żylną do płuc. |
Pojemność minutowa serca |
Ilość krwi wyrzucanej przez każdą z komór w ciągu minuty. |
Pracownia hemodynamiczna |
Sala, w której przeprowadzane jest cewnikowanie serca i zabiegi interwencyjne. |
Przedsionek serca |
Niskociśnieniowa jama serca, do której napływa krew z żył systemowych (prawy przedsionek) lub z żył płucnych (lewy przedsionek), położona w górnej części serca. |
Przegroda serca |
Struktura wewnątrz serca oddzielająca prawą cześć serca od lewej, uniemożliwiająca mieszanie się krwi żylnej z tętniczą. |
Przewód tętniczy (Przewód tętniczy Botalla) |
Naczynie łączące tętnicę płucną z aortą umożliwiające przepływ krwi w okresie płodowym. Dzięki niemu krew omija nieczynne płuca i przedostaje się bezpośrednio do aorty. Przewód powinien zamknąć się samoistnie w kilka dni po narodzinach. |
Pulsoksymetr |
Aparat przeznaczony do nieinwazyjnego, ciągłego monitorowania stopnia nasycenia tlenem krwi tętniczej oraz częstości akcji serca. |
Rezonans magnetyczny (NMR) |
Metoda nieinwazyjnego obrazowania ciała pozwalająca ocenić anatomię, fizjologię, w tym wrodzoną lub nabytą patologię m.in. układu sercowo-naczyniowego. |
Rozkurcz |
Faza pracy serca, w której krew napływa do poszczególnych jego jam, powodując ich bierne rozciąganie. |
Rozkurczowe ciśnienie krwi |
Najniższa wartość ciśnienia tętniczego. |
Rozrusznik |
Urządzenie elektroniczne, które wysyła bodźce elektryczne do serca, pobudzając je do rytmicznej, regularnej pracy w sytuacji, gdy samo nie kurczy się dostatecznie szybko. Zazwyczaj urządzenie to zasilane bateriami jest wszywane pod skórę pacjenta w okolicę pod obojczykiem (u małych dzieci pod mostkiem). |
Rzut serca |
Ilość krwi wyrzucana przez lewą komorę do aorty w czasie jednej minuty. |
Saturacja |
Stopień nasycenia tlenem krwi tętniczej. |
Septacja komór |
Podzielenie wspólnej komory przegrodą międzykomorową z tworzywa sztucznego. |
Shunt |
Przeciek pomiędzy komorami, przedsionkami lub dużymi naczyniami umożliwiający mieszanie się krwi żylnej z tętniczą. Nazwę tą stosuje się również jako określenie połączenia sztucznym naczyniem tętnic systemowych (aorty i jej odgałęzień) z tętnicami płucnymi (tzw. zespolenie) w celu zwiększenia przepływu krwi przez płuca. |
Sinica |
Zabarwienie skóry na kolor sinawo-niebieski na skutek dużej zawartości we krwi hemoglobiny niepołączonej z tlenem (w przypadku wad serca mieszanie krwi w sercu jest przyczyna domieszki krwi żylnej w krążeniu systemowym). Szczególnie widoczna wokół ust i koniuszkach palców, nasilająca się przy płaczu. |
Skurcz serca |
Faza pracy serca, w której mięsień sercowy kurczy się i krew jest wypychana z serca do organizmu i do płuc. |
Źródło: „Moje dziecko ma wadę serca”
pod red.: prof. E. Malca, dr hab. K. Januszewskiej, M. Pawłowskiej